Katten staan bekend om hun mysterieuze gedrag, maar één ding valt veel baasjes extra op: zodra de lichten uitgaan, lijkt je kat tot leven te komen. Rennen door de gang, klimmen op meubels of luid miauwen terwijl jij probeert te slapen, herkenbaar? In dit artikel ontdek je waarom katten ’s nachts actief zijn, wat de oorzaak is van dit gedrag en hoe je er het beste mee om kunt gaan.
Zijn katten nachtdieren?
Hoewel veel mensen denken dat katten echte nachtdieren zijn, is dat niet helemaal waar. Katten zijn crepusculair, wat betekent dat ze vooral actief zijn tijdens de schemering: in de vroege ochtend en de vroege avond. Deze gewoonte komt voort uit hun natuurlijke instinct. Wilde katten jagen namelijk vooral op momenten waarop hun prooi, zoals vogels, knaagdieren of insecten – het actiefst is.
Je huiskat mag dan veilig binnen leven, zijn lichaam en instincten zijn nog grotendeels afgestemd op deze eeuwenoude jachttijden.
Waarom is mijn kat ’s nachts zo druk?
Er zijn verschillende redenen waarom je kat in de nacht actief gedrag vertoont:
Overschot aan energie
Katten slapen gemiddeld 12 tot 16 uur per dag. Als jouw kat overdag te weinig gestimuleerd wordt, kan hij ‘s avonds of ‘s nachts zijn opgebouwde energie kwijt willen. Denk aan sprintjes trekken, op meubels springen of met speeltjes rommelen.
Verveling en te weinig prikkels
Zeker binnenkatten krijgen vaak te weinig prikkels. Geen bomen om in te klimmen, geen muizen om te vangen, geen soortgenoten om mee te spelen. Het gevolg? Je kat maakt er ‘s nachts zijn eigen speeltijd van.
voedingsschema
Een kat die laat op de avond nog een energierijke maaltijd krijgt, kan daarna juist actiever worden. Sommige katten krijgen een soort energieboost na hun eten, dit is vergelijkbaar met een suikerrush bij mensen.
Aandacht vragen
Katten zijn slimme dieren. Als jij in het verleden hebt gereageerd op miauwen, klimmen of tikken met eten of aandacht, dan leert je kat al snel: “Als ik dit doe, krijg ik wat ik wil.” Vooral ’s nachts als jij probeert te slapen, kan dit gedrag opvallen en aanhouden.
Territoriaal gedrag
In de nacht is het vaak stiller, en horen katten geluiden buiten – denk aan andere katten, vogels of dieren. Sommige katten reageren hierop door alert en onrustig te worden. Dit is instinctief gedrag: ze willen hun territorium beschermen.
Hoe kun je nachtelijk kattengedrag verminderen?
Hoewel het volledig afleren vaak lastig is, kun je wel veel doen om het gedrag te verminderen of beter te managen.
Speel overdag actief met je kat
Zorg voor minstens twee speelmomenten van elk 10–15 minuten per dag. Gebruik prooi-achtig speelgoed zoals hengels of laserlampjes. Laat je kat eerst jagen en eindig het spel met een beloning. Dit bootst een natuurlijke jachtsessie na en maakt je kat voldaan én moe.
Voer later op de avond een kleine maaltijd
Door vlak voor het slapengaan een lichte maaltijd te geven, stimuleer je het natuurlijke gedrag van ‘eten en slapen’. Katten rusten namelijk vaak na het eten.
Creëer voldoende uitdaging overdag
Gebruik voerpuzzels, een krabpaal bij het raam of automatische speeltjes. Hierdoor blijft je kat overdag bezig, waardoor hij minder behoefte heeft om ’s nachts los te gaan.
Negeer het nachtelijke miauwen (hoe moeilijk ook)
Als je reageert, geef je onbewust een beloning. Blijf consequent, want katten zijn meesters in volhouden. Uiteindelijk leert je kat dat nachtelijk miauwen niets oplevert.
Creëer een veilige slaapplek
Sommige katten zijn ’s nachts actief omdat ze zich niet veilig of comfortabel voelen. Zorg voor een warme, beschutte slaapplek waar je kat zich kan terugtrekken.
Is nachtelijke activiteit schadelijk?
Nee, in principe is het normaal kattengedrag. Maar als je kat extreem onrustig is, zichzelf verwondt of dingen kapot maakt, dan kan er meer aan de hand zijn. Denk aan stress, een medische oorzaak of gedragsproblemen. In dat geval is het verstandig om contact op te nemen met een dierenarts of kattengedragstherapeut.
Wist je dat…
- Katten in het wild meestal 10 tot 20 kleine prooien per dag eten? Dit verklaart waarom ze ook thuis meerdere keren per dag willen eten.
- Je kat tot 5 keer beter ziet in het donker dan jij? Dat maakt de nacht het perfecte moment voor speur- en jachtspelletjes – zelfs als jij dat minder leuk vindt.
- Er speciale nachtlampjes en kalmerende sprays zijn die je kat kunnen helpen zich veiliger te voelen in het donker?
Conclusie: Waarom zijn katten actief in de nacht?
Katten zijn van nature geen echte nachtdieren, maar ze zijn het meest actief tijdens de schemering. Toch zie je vaak dat katten ook midden in de nacht speels of luidruchtig zijn. Dit komt meestal door instincten, verveling of een verkeerd dagritme. Met de juiste aanpassingen – zoals meer speeltijd overdag, een slim voerschema en duidelijke grenzen, kun je het nachtelijke gedrag van je kat flink verminderen. Zo hebben jij én je kat een betere nachtrust.
Tip voor jou als kattenliefhebber: Heb je ook weleens gemerkt dat je kat op gekke plekken plast of plotseling onrustig gedrag vertoont? Lees dan ook ons artikel over waarom katten op rare plekken plassen en leer wat je eraan kunt doen.
